De laatste weken raken de media niet uitgesproken over collateral damage of in goed Nederlands, nevenschade. De redenen hiervoor zijn de dodelijke gevolgen van een aantal bombardementen door Nederlandse F-16’s waarbij grote hoeveelheden burgerslachtoffers te betreuren zijn.
De Nederlandse regering heeft democratisch besloten, met instemming van de tweede kamer, dus met instemming van ons, om deel te nemen aan een oorlog. We zagen dus blijkbaar geen andere middelen meer, in handen van de staat, om iets aan deze situatie te doen.
De krijgsmacht, als zwaardmacht van de staat, krijgt de opdracht om deze oorlog te voeren. Het wezen van oorlog is het toebrengen van leed, de kern is verschrikking. Dit is perfect zichtbaar in de gevolgen van deze bombardementen. Die verschrikking, dat toebrengen van leed is dus een bewuste beslissing van ons als het Nederlandse volk.
Het belangrijke punt lijkt nu opeens te zijn wie wie, wel of niet geïnformeerd heeft en wanneer dan. Het leed wordt teruggebracht tot politieke mores. Hier gaat het echter niet om. De informatie over burgerslachtoffers of over nevenschade moet niet achteraf gegeven worden maar vooraf.
Het besluit om mee te doen met een oorlog impliceert dit soort leed, niet als een fout of als een ongelukje maar per definitie!!!
Iedere keer als Nederland een besluitvormingsproces start om haar krijgsmacht in te zetten zien we het zelfde mechanisme. De militaire operatie wordt neergezet als iets wat helemaal niet zo gevaarlijk is. Een opbouwmissie of een monitor en trainingsmissie of als het inrichten van een veilige zone of eentje uit het verleden, een politionele actie. De reden hiervoor is niet zo duidelijk maar het lijkt het er op dat de politici zichzelf en daarmee ook ons zand in de ogen willen strooien. De Nederlander houdt niet zo van militaire inzet dus dan noemen we het maar anders. Eenmaal dit pad gekozen is het daarna natuurlijk moeilijk om open te zijn over zaken die niet zo goed lopen als gehoopt en al helemaal over slachtoffers. We leggen de nadruk op geweldsinstructies, Rules of Engagement, Rode Kaart-houders, oorlogsrecht, etc. etc. Maar we vergeten te vertellen dat we er voor gekozen hebben om de zwaardmacht in te zetten en dus daarmee gekozen hebben voor geweld, slachtoffers aan beide zijden en leed, heel veel leed. Dit moet de boodschap zijn voordat we aan een militaire inzet gaan deelnemen. Daarna komt het melden van slachtoffers ook niet meer als verrassing.
Als je als land er een Krijgsmacht op na houdt heb je ook de plicht om uit te leggen wat de modus operandi is waaronder een Krijgsmacht opereert. Het is een machtsmiddel dat nooit zal leiden tot de uiteindelijke oplossing van een probleem tussen staten. Oorlog kent geen overwinnaars, alleen overlevenden. Oorlog leidt er op zijn best toe dat de partijen zoveel leed hebben moeten verdragen dat ze weer open staan voor het gebruik van andere machtsmiddelen, die minder destructief zijn.
Natuurlijk houdt de Nederlandse krijgsmacht zich aan het oorlogsrecht. Als dat geschonden is zijn we de eerste om daar tegen op te treden. Laten we echter niet doen alsof we hier niet voor gekozen hebben. Een keuze voor oorlog is een keuze voor dit resultaat.
Nu maar hopen dat de omvang van de verschrikking zo groot is dat we als internationale gemeenschap weer kiezen voor het gebruik van andere machtsmiddelen. Dat is namelijk waarom oorlog werkt.
Wie eindeloos informatie verzamelt over het vijandelijk zwaartepunt zit er waarschijnlijk midden in. Wie intuïtief zijn eigen zwaartepunt kiest is altijd verrassend.
– TEUN TZU –
