Soms is het geen verassing. De politieke partij Groen Links schrijft in haar visie op Defensie dat deze zich moet transformeren tot een humanitaire krijgsmacht. De naam hebben ze al bedacht: het Commando Koninklijke Cyberstrijdkrachten. De rol van de Koninklijke Landmacht is een puur ondersteunende, een humanitaire rol bij humanitaire rampen. Het opbouwen van kritieke infrastructuur en het verlenen van medische noodhulp. Gevechtsvoertuigen kunnen worden afgestoten.
Ook de SP schrijft dat het tijd is voor een structurele heroverweging van het defensiebeleid. Dat is geheimtaal voor het stoppen met uitgaven voor defensie en dat dan investeren in sociaal beleid in de meest brede zin.
Dit is allemaal niet zo verassend want deze politieke richting vindt altijd al dat een Krijgsmacht eigenlijk niets bij te dragen heeft aan de veiligheidspolitiek en het buitenlandse beleid van een natiestaat.
Ernstiger wordt het als we soortgelijke geluiden horen uit onverwachte hoek en zelfs soms van angstwekkend dichtbij.
Onze Commandant der Strijdkrachten was laatst bij WNL. Ik ben ontzettend blij met zijn boodschap dat de Krijgsmacht er heel veel geld bij moet hebben. Dit was ook niet de eerste keer dat hij deze “eis” neerlegde en het is hoopgevend dat ook onze hoogste commandanten dit nu ook openlijk en luid en duidelijk uitspreken.
Ik hoop dat de militairen werkzaam op die plaatsen in de organisatie waar dit geluid vertaald moet worden in goede plannen, dit ook doen zonder vrees dat het “politiek niet haalbaar zou zijn”.
Zijn visie op schaalbare eenheden vind ik wel zorgelijk. Ik merk hier nog steeds de erfenis van missies zoals Afghanistan. Ook daar werden zogenaamde SUA’s gevormd (smallest units of action) die op allerlei gebieden zelfstandig werden gemaakt. Het gevolg hiervan dat we heel erg jonge commandanten, de poort uit stuurden met eenheden die qua complexiteit niet pasten bij hun ervaringsniveau. Hierdoor zag je een focus ontstaan op het hier en nu van de operatie, reageren op de gevechtssituatie waar je op dat moment mee geconfronteerd werd. Dit had tot gevolg dat er wapensystemen (luchtsteun, vuursteun, helikopters) werden ingezet voor de oplossing van problemen waar ze eigenlijk niet voor bedoeld zijn.
Er is niets mis met zelfstandige eenheden. In het verleden was de brigade het laagste niveau van verbonden wapens. Omdat op dat niveau ook het niveau van denken over Opertional Art verondersteld werd aanwezig te zijn om zo’n eenheid in het hele operationele raamwerk in te zetten. Dat kan en mag je niet verwachten van een pelotonscommandant ook niet als hij/zij een special forces achtergrond heeft.
Een heel belangrijk element van grondoptreden is Massa (Mass). Een eenheid moet de overcapaciteit aan mensen en middelen in huis hebben om grofstoffelijk verliezen te kunnen lijden en toch nog de opdracht uit kunnen voeren. Een gewapend conflict is geen rationeel productieproces waar je de middelen ad hoc kan aanpassen aan de vraag.
Ook het geloof in special forces als de oplossing voor ieder probleem is te beperkt. Special Forces zijn precies wat ze zijn “special”. De inzet hiervan moet dan ook op speciale doelstellingen gericht zijn. Oorlog is echter voor een groot deel helemaal niet “speciaal”. Het gaat ook vaak om langdurig terrein vast te houden of gedurende langere tijd een tegenstander binden of in staat zijn om een tijd lang reserve te zijn voor die onverwachte zaken die altijd gebeuren.
Dit is allemaal niets voor special forces….
Ik ben bang dat het beeld dat de CDS schetst over een getransformeerde krijgsmacht politiek gezien heel aantrekkelijk is. Het klinkt goedkoop, het klinkt high tech kortom laten we daar voor gaan. Ik hoop een beetje op de militaire denkers die nog wel verstand hebben van grondoptreden dat ze de CDS kunnen adviseren: meer geld en meer operationele eenheden van het juiste (brigade) niveau.
Tenslotte nog even dit……Oorlog is de ultieme menselijke activiteit en kan daarom dus alleen door mensen worden gevoerd. Dit komt omdat oorlog werkt omdat er de hoogste prijs voor moet worden betaald, het hoogste offer worden gebracht. Hoe je het ook wendt of keert, die hoogste prijs is het menselijk leven. Sneuvelen hoort erbij, is inherent en onmisbaar. Dat sneuvelen dient ook nog eens gepaard te gaan met een enorme hoeveelheid leed. Het toebrengen en het accepteren van dat leed is de modus operandi van oorlog.
Het is dus helaas een illusie dat we een oorlog kunnen laten vechten door onbemande systemen en robots. We kunnen het sneuvelen niet uitbesteden aan apparaten want dan werkt oorlog niet meer.
