“Een hybride is een nakomeling van een kruising tussen twee individuen van één soort, met een verschillend genotype. De term wordt ook gebruikt voor nakomelingen van twee individuen die tot verschillende soorten behoren. Een muilezel, een nakomeling van een paardenhengst en een ezelin, is dus een hybride.”
“Nakomeling van ouders van verschillende soorten. Ook wel kruising of bastaard genoemd.”
“Nageslacht afkomstig van twee genetisch verschillende organismen. Deze organismen kunnen beiden een verschillende wenselijke eigenschap bezitten. Kruising kan leiden tot een nieuw organisme dat beide wenselijke eigenschappen bezit.”
Dit zijn zomaar wat definities van het begrip “hybride”. Kenmerkend is dus blijkbaar dat het een resultaat is van een kruising of het combineren van twee op zich verschillende soorten. In dat licht is het interessant om het begrip Hybride Oorlog eens nader te beschouwen.
De hybride oorlog is een term die tegenwoordig in een groot aantal publicaties van vooral strategische denktanks terugkomt. Het is dus blijkbaar een begrip wat gebruikt wordt om een verklaring te zoeken voor het verkeer tussen staten in de tegenwoordige tijd.
Je zou kunnen zeggen dat de aanslag op 9 september in de Verenigde Staten misschien wel het beginpunt is van deze trend. Die aanslag werd immers door veel strategische denkers, maar ook door politici en staatsmannen geduid als een “act of war” en was daarmee het startschot voor de “War on Terror” die ons tot nu toe in de greep houdt. Critici van deze benadering die de aanslag veel meer zagen als een “bedreiging van de openbare orde en veiligheid” en daarmee dus een binnenlandse aangelegenheid werden genadeloos neergesabeld in de pers.
In het verkeer tussen staten hebben de partijen van oudsher diverse manieren om met elkaar te communiceren als er verschillen van opvatting zijn over belangrijke zaken. We noemden dat de machtsmiddelen van een staat. Dit waren (of zijn): de politiek, de diplomatie, de economie, de financiën en de Krijgsmacht. In het verleden zijn er allerlei creatieve combinaties van deze machtsmiddelen bedacht. Zo is een economische boycot vaak een combinatie van het economische en het financiële machtsmiddel. Kanonneerboot-diplomatie is weer meer een kruising tussen de diplomatie en de Krijgsmacht.
Oorlog was echter altijd een ander verhaal. Zeker sinds de Eerste Wereldoorlog, kan oorlog niet meer gezien worden als een “eenvoudig” machtsmiddel. Alle aspecten Staat, Volk en Krijgsmacht zijn volledig betrokken waardoor het begrip Totale Oorlog plotseling heel relevant werd.
Ik wil deze lange inleiding gebruiken om aan te tonen dat ik me zorgen maak over het gebruik van de term Hybride Oorlog. Het doet namelijk afbreuk aan het volledige besef van wat oorlog eigenlijk is en ook aan de enorme impact die een oorlog heeft op Staten, Volkeren en Krijgsmachten. Niet alleen tijdens de oorlog zelf maar vaak nog tientallen jaren daarna. De term hybride heeft de illusie in zich dat oorlog ook iets instrumenteels is, iets wat je plaatselijk en tijdelijk kunt inzetten en wat een plaatselijk en tijdelijk probleem oplost met weinig of geen uitstraling naar buiten.
Oorlog is de ultieme menselijke activiteit. Er is geen andere soort op onze planeet die het concept oorlog in het arsenaal heeft om problemen te beslechten. Natuurlijk, mannetjesdieren hebben de natuurlijke neiging om met elkaar te vechten om het vrouwtjesdier te behagen of voor zich te winnen. Dat is echter niet te vergelijken met oorlog. Oorlog is niet instrumenteel, oorlog is niet meer gericht op één duidelijk doel (al proberen politici ons dat wel vaak te laten geloven). Oorlog is het gevolg van een totaal uit de hand gelopen situatie waar chaos, verachting, leed, angst, woede en vernietigingsdrift maar een paar van de onderliggende emoties zijn. De poging van strategische wetenschappers om ons te laten geloven dat er zoiets bestaat als een hybride oorlog is in mijn ogen levensgevaarlijk.
Er zijn in de geschiedenis eerdere pogingen gedaan om de term oorlog te verzachten om het zo minder bedreigend te laten lijken. Guerilla of Kleine Oorlog, Politionele Acties, Safe Area’s, Peace Keeping, Opbouwmissie…………Er zijn er nog veel meer.
Ze hebben één ding gemeen, dit soort termen. Het geeft de politiek de argumentatie om nog maar eens een keer grofstoffelijk te bezuinigen op een capabele krijgsmacht.
Daarmee zijn ze eigenlijk nog bedreigender voor het voortbestaan van een Staat dan oorlog zelf…
Hybride oorlogen en “warme sneeuw” zijn vergelijkbare concepten. Op het eerste gezicht kansrijk maar bij nader inzien nogal onzinnig.
TEUN TZU
