De inzet van de Abt in Litouwen, als onderdeel van de NAVO’s Enhanced Forward Presence missie (eFP), heeft een aantal hele interessante en leerzame momenten opgeleverd. Na een bijzondere opstart van de missie was het hoogtepunt van de rotatie van het Apel de Life Fire Exercise (LFX) in juni 2020 te PABRADE.
De intrede van de COVID-19 crisis in maart 2020 heeft de inzet in Litouwen complex gemaakt. In maart was het peloton van ROTATIE-1-B bezig met de niveau III certificering als onderdeel van het opwerktraject. COVID-19 heeft veel onduidelijkheden opgeleverd richting het vertrek. Opkomende vragen waren: “Gaan wij de zittende club wel afwisselen?”; “Wanneer gaan we precies?”; “Moeten we eerst in quarantaine en zo ja, waar?”; “Wat gaan/kunnen we daar eigenlijk doen als we er eenmaal zitten?”
Ondanks dat had de club er zin in om te gaan en gelukkig kwam er uiteindelijk groen licht. Eenmaal aangekomen na twee weken quarantaine in Oirschot, werden we positief verrast dat er wel degelijk een druk programma was. Onze batterijstaf had het bestaande programma omgezet naar een nieuw programma binnen de actuele mogelijkheden, waarin we nog steeds belangrijke mijlpalen konden bereiken, waarvan het hoogtepunt de LFX PABRADE was.
De opzet van de LFX was tweeledig. Week 1 bestond vooral uit technisch schieten. Aanvankelijk zouden wij een groot ‘time on target’ vuur uitvoeren met de Litouwse PZH batterij. Dit ging helaas niet door vanwege complicaties aan onze zijde. Uiteindelijk hebben wij die eerste dagen wel mooie schietdagen gehad, waarbij veel is gewerkt met buitenlandse waarnemers, waarvan veel Duitse All Arms Observers.
Zeker in het begin van deze samenwerking was het in de FDC nog weleens puzzelen.
Hoewel de waarnemers werden begeleid door een Nederlandse Kapitein, ging alles niet altijd even voorspelbaar. Zo werd informatie in andere volgordes doorgegeven, dingen anders uitgesproken dan wij verwachtten of was navraag naar informatie nodig. Dit werd echter snel beter en de samenwerking met de Duitse, Kroatische en Noorse waarnemers liep uiteindelijk soepel.
Het LFX’n in Litouwen is anders dan in Nederland. Zo kregen we als voorbeeld tijdens het schieten een STOP STOP STOP omdat er een burgervoertuig in het doelengebied reed. Dat zal je in Nederland niet snel tegenkomen. Gelukkig had de Nederlandse S3 bij de waarnemers de situatie goed in het oog en handelde hij direct. We hebben in Litouwen laten zien dat we een professionele organisatie zijn, die vasthoudt aan eigen hoge (veiligheids)standaarden.
Technisch schieten is natuurlijk altijd goed, maar de essentie van de LFX lag in de tweede schietweek, die een mooi internationaal karakter had. Deze week was een combinatie van FTX en LFX, waarbij de fire unit a.d.h.v. een tactisch scenario zo realistisch mogelijk optrad. Twee Noorse genietanks waren direct aan het PZH peloton gekoppeld om in 1 van de AMA’s hides en afvuurlocaties te graven. De Noren deden ook mee in verplaatsingen en een Tactical Assembly Area (TAA).
Extra interessant was dat de Noorse pelotonscommandant in het gehele COVO proces meedeed, wat voor de gelegenheid in het Engels werd gevoerd. Behalve dat dit een mooie gelegenheid was om te zien hoe artilleristen en genisten andere zaken in de COVO belichten, kwamen er ook internationale verschillen naar voren. Zo viel het vanuit ons positief op dat zij in hun Final Commanders Back Brief (FCBB) zich op minder verschillende zaken richten, maar daar wel veel diepgang uit halen. Zij waren onder de indruk van onze verschillende producten tijdens de Initial Commanders Backbrief (ICBB). Deze vorm van nauwe internationale samenwerking is de kracht van de NAVO. Gelukkig kon deze samenwerking doorgaan onder de lokale COVID-19 maatregelen.
Tijdens de eerste LFX dag van het scenario is goed geschoten, al kwamen daar ook wel Litouwse funnies naar voren. Zo werden we in ons FDC ineens verrast door zwaailampen van een parc ranger, die ons vertelde dat we in overtreding waren met onze gegraven hide (we stonden blijkbaar in beschermd natuurgebied). Dit terwijl de locaties en plannen wel degelijk waren afgestemd met de Litouwse Range Control. Bij het verlaten van de AMA stonden de in- en uitgangen ineens vol met vrachtwagens van bosbouwers die aan de slag wilden. Het FDC moest via een alternatieve route verplaatsen om weer aan te sluiten bij het peloton. Hierbij bleek dat de kaart en de werkelijkheid ver van elkaar af stonden. Ook op deze manier bleef Litouwen ons af en toe verassen, maar konden we ook de Boxer chauffeur maximaal trainen in omgaan met moeilijk begaanbaar terrein.
De tweede schietdag viel door technische storingen helaas tegen en is uiteindelijk stopgezet toen onze GNK ondersteuning wegviel doordat zij elders moesten ondersteunen. Dit toonde onze kwetsbaarheid door volledige afhankelijkheid van digitale systemen. Uiteindelijk zijn we verder gaan schieten met de FENNEK als FDC. De FENNEK heeft minder radio’s dan de BOXER, wat vroeg om creative problem solving om toch te kunnen optreden.
Uiteindelijk hebben we buiten het scenario om nog een derde (reserve) LFX dag kunnen gebruiken en hebben daar bijna al onze resterende granaten verschoten.
Wat de laatste schietdag het mooiste maakte, is dat we hier goed gebruik konden maken van de ruimte die PABRADE bood. Voor het eerst sinds lange tijd hadden wij een AMA tot onze beschikking die echt recht deed aan ons beoogde optreden. Veel ruimte, waarin zoveel als mogelijk vrijheid werd geboden aan de stukscommandant voor zijn eigen dynamische optreden.
Tot nu toe is vooral gesproken over de LFX. Wat deze oefening bijzonder maakte is de integratie tussen LFX en FTX. We kregen een scenario voorgeschoteld van een agressieve fictieve grootmacht uit het Oosten, die probeerde een voormalig territorium weer onder controle te krijgen. Daarnaast werden wij ook geconfronteerd met een burgerbeweging die steeds verder escaleerde. Het scenario kende veel uitdagende details.
Al in de voorbereidingsweek werden op het kamp zaken opgespeeld, zoals een Duitse Majoor die inbrak in ons reguliere overleg om melding te maken dat zijn troepen waren belaagd, uitgescholden en bekogeld. Hij bracht geprinte posters mee met allerlei anti-NAVO leuzen en met foto’s van hun leider. De Majoor zijn acteerprestaties waren van dermate niveau, dat de locale GnK direct melding heeft gedaan bij de Kmar wegens bedreigingen door locals… De batterij had niet voorzien dat het scenario dermate realistisch werd geschetst. Op kamp Adrian Rhon, waar wij verbleven tijdens de LFX, werd ook een NONEX wacht door ons uitgebracht. Tijdens een van deze wacht periodes zijn onze voertuigen beklad (met krijt) en waren posters opgehangen. Het hoogtepunt van het scenario was een blokkade van 20+ man op een kritiek punt vlak voordat wij onze BEVO straat in wilden gaan. Dit was overigens een volledig ingeklede BEVO straat van klasse I t/m klasse V.
Deze non-conventionele dreiging beoefenen we normaal niet vaak, temeer omdat wij niet zomaar over zoveel oefenvijand beschikken. Dit vraagt om snel kunnen switchen tussen antwoorden op conventionele dreigingen en de-escalerend optreden als bijvoorbeeld gereedschap van je voertuig wordt gestolen.
De LFX PABRADE was een hele belangrijke en waardevolle ervaring waarbij we zowel intern als internationaal hebben kunnen groeien. Alle problemen waar we mee geconfronteerd zijn hebben we opgelost. Het kunnen verschieten van die 399 granaten was waar we de hele uitzending naartoe hebben gewerkt. Daarmee hebben we als artillerie ons doel in Litouwen bereikt en dat zou ik zo weer willen doen.
