De Nederlandse krijgsmacht is sinds het einde van de koude oorlog met name ingezet, ingericht en getraind voor vredesmissies en/ of stabilisatie operaties. Gedurende deze missies werd de dreiging voornamelijk gevormd door een tegenstander met beperkte technische middelen en/of een irreguliere wijze van inzet. Na het jaar 2000 is gebleken dat met name China en Rusland in een hoog tempo bezig zijn om hun Krijgsmachten te reorganiseren en te moderniseren. Door de explosieve toename in technologische ontwikkelingen blijken verschillende landen (Iran, Noord Korea) sneller over betere en technisch hoogstaande capaciteiten te beschikken. Capaciteiten die vroeger voorbehouden waren aan de economische grootmachten zijn nu voor een groter aantal landen beschikbaar. Hierdoor neemt de kans toe dat de Krijgsmacht niet alleen tegen inferieure tegenstanders op het speelveld komt te staan, maar ok bij technisch en operationeel gelijkwaardige tegenstanders (Peer to Near Peer c.q. Peer). In dit speelveld komt de huidige radarcapaciteit van zowel de Landmacht alsmede de Luchtmacht technisch en operationeel tekort. Zeker gezien de hoeveelheden capaciteit van nieuwe moderne wapens die, met name Rusland, worden geïntroduceerd.
Artikel geschreven door lkol Henk te Kulve (kenniscentrum vuursteun, lid ICGIF) en ritm res. Matthijs Geutjes (Operational Business Development Manager, Thales Nederland)
Voorwaarde bij het uitvoeren van vredes/stabilisatie missies is het hebben, of verkrijgen, van luchtoverwicht. Door de eerder genoemde beperkte middelen en capaciteiten van de tegenstander is het behalen van dit luchtoverwicht tot nu toe weinig problematisch gebleken (Afghanistan en Irak als voorbeeld). Wel is er gebleken dat gedurende deze missies er altijd sprake is geweest van een significante RAM (raketten, artillerie, mortier) dreiging. De krijgsmacht was in zeer beperkte mate in staat om de ontplooide eenheden op een adequate manier te beschermen tegen deze dreiging. Het enige systeem dat de Krijgsmacht in haar inventaris heeft om deze dreiging te detecteren is de Wapen Locatie Radar (WLR). Dit systeem is ontwikkeld en gebouwd volgens de eisen die aan het systeem werden gesteld gedurende de koude oorlog en is specifiek voor deze taak ontwikkeld te weten; Het detecteren van RAM, het bepalen van het afvuurpunt en de waarschuwingstaak (sense and warning)
Door het ontbreken van eerder genoemde traditionele luchtdreiging is de TRML van de KL (traditionele Ground Based Air Defence, GBAD sensor) niet ingezet gedurende deze missies waaraan Nederland heeft deelgenomen. Door het ontbreken van deze capaciteit is men niet in staat gebleken om een eigen luchtbeeld op te bouwen (Recognized Air Picture – Air Surveillance) Hierdoor waren de uitgezonden eenheden niet in staat om hun eigen luchtruim te beheersen en te bewaken en de Warning taken t.b.v. eigen vliegende eenheden te realiseren. Een nadelig gevolg hiervan is dat men in zeer hoge mate afhankelijk was van de kwaliteit en tijdigheid van de gedeelde (grotendeels mondelinge) informatie van de coalitie waarin men opereerde. Tevens is dit systeem technisch niet geschikt om de C-RAM rol te vervullen
Een andere sensor in gebruik bij Defensie is het Patriot systeem. Dit systeem is meerdere malen ingezet omdat er een dreiging is geweest van Short Range Ballistic Missiles (SRBM) in Turkije. Internationaal is het systeem in gebruik, onlangs voornamelijk in Saudi Arabië. De radar van dit systeem is voor een zeer specifieke taak ontwikkeld en als zodanig ingezet (Integrated Air and Missile Defense – IAMD). Technisch gezien zou het toevoegen een extra capaciteit en/of functionaliteit op het gebied van RAM, (met uitzondering van lange afstand rockets), een zeer kostbare en technisch zeer ingewikkelde operatie zijn. Ook is de wijze van mobiliteit zeer beperkt, aantal benodigde elementen en neemt verplaatsing veel tijd in beslag
Door de veranderende geopolitieke situatie komt de dreiging met reguliere verbonden wapens weer terug waarbij de tegenstander als gelijkwaardig wordt gezien (Peer to Near Peer c.q. Peer). De huidige dreiging wordt ook gevormd door massaliteit (mass fires), onbemande systemen van verschillende klasse en dreigingen met een kleine Radar Cross Sectie (RCS). Toegespitst op de Russische Federatie is belangrijk dat de EW (elektronische oorlogvoering capaciteit) daar altijd al sterk vertegenwoordigd is geweest als geïntegreerde capaciteit voor slagkracht vergroting. Deze factor is met de huidige ontwikkeling van technologie alleen maar groter en meer capabel geworden. De huidige crisis tussen Armenia en Azerbaijan is een uitstekend voorbeeld hoe het huidige gevechtsveld wordt beheerst door onbemande vliegtuigen voor verkenning (ISR), zowel voor doel toewijzing voor artillerie (Targeting) als zelfstandig “Unmanned Combat Aerial Vehicle”.
De NATO moet op deze dreiging een antwoord geven door middel van innovatie, nieuwe wapensystemen en het beoefenen van het grootschalig conflict, maar zal daarnaast ook invulling moeten blijven geven aan stabilisatie operaties. Er is een behoefte aan wapensystemen en radarsystemen die geschikt zijn voor alle huidige en toekomstige dreigingen, taken en operaties waar Nederland aan neemt en deel aan kan nemen.
Familie vorming
Door de opgedane ervaring gedurende de missies in Bosnië en Irak, en later ook in Afghanistan, is gebleken dat de krijgsmacht slechts in zeer beperkte mate in staat was de ontplooide eenheden op een adequate manier te beschermen tegen Rocket, Artillery and Mortars (RAM) dreigingen. Ook beschikte men in het uitzendgebied niet over een capaciteit waarmee men een eigen luchtbeeld kon genereren en distribueren. In 2005 heeft Defensie contact gezocht met Thales Nederland om deze behoefte in kaart te brengen en gezamenlijk een nieuwe capaciteit te ontwikkelen die in staat was adequaat deze behoefte te verwezenlijken. Door deze unieke samenwerking, vanaf een laag TRL, was Thales in staat om de opgedane operationele kennis van Defensie gedurende de ontwikkeling, rechtstreeks te implementeren. Dit waren behalve de technische behoeftes ook de verschillende klimatologische omstandigheden waarin het systeem zou moeten kunnen opereren. Stof en hitte bleken in Irak en Afghanistan een enorme factor te zijn betreffende mechanische slijtage en elektronische storingen. In Bosnië zorgden grote aantallen ricochet/schoten in de lucht voor vele false alerts. Het nieuw te ontwikkelen systeem moest dus een zeer hoge mate van automatisering, een zeer goede quality of service hebben en ook nog mechanisch zeer betrouwbaar zijn. Ook waren er strenge eisen betreffende de wijze van inzet en ontplooiing. Het systeem diende zeer mobiel en zeer snel te ontplooien zijn. Mede hierom is afgezien van een mast constructie (Tijd van ontplooien, kwetsbare mechaniek, gewicht) en heef het systeem geen stempels nodig om horizontaal te komen staan( Tijd van ontplooien, flexibele locatie keuze van ontplooien). Dit laatste is mogelijk omdat de radar van origine een maritieme radar is die zijn bundels elektronisch waterpas kan plaatsen om de golfslag te compenseren. Deze opgedane kennis is in de Nederlandse innovatie programma’s betreffende de MMR doorgevoerd.
In het toenmalige RAPID programma is deze behoefte meegenomen wat heeft geleid tot een multi-missie capaciteit. Tijdens het innovatieprogramma kwam de dreiging op van UAV’s of drones. Deze dreiging werd gekenmerkt door langzame, laagvliegende kleine objecten die door huidige generatie radars niet konden worden gedetecteerd en geclassificeerd. (doorlopend innoveren). De radar is van begin af aan gebouwd als software defined radar. Hierdoor is het mogelijk om de toepassing van UAV detectie te integreren maar ook om toekomstige dreigingen het hoofd te bieden zoals doelen met een zeer kleine Radar Cross Sectie (RCS). De gebruiker heeft doorlopend input gegeven in de vorm van dreiging scenario’s en testcampagnes. Door commentaar van de gebruiker is ook het ontwerp aangepast. Zo werd door Thales Nederland nog uitgegaan van een radar op een mast waar de gebruiker benadrukte dat de mobiliteit hiermee niet gehaald kon worden. Met de mast zou de radar ook te kwetsbaar zijn te vijandelijke EW systemen
Om de ontwikkeling van de radar zo efficiënt mogelijk te maken heeft men besloten van bestaande componenten gebruik te maken( Maritieme NS-Familie). Centraal hierbij stond de familievorming die met de multi-missie radar (MMR) kon worden gerealiseerd. De voordelen van deze familievorming zijn ervaring en beschikbaarheid van de componenten, makkelijke crosstraining voor gebruikers, een brede applicatie van het systeem door verschillende eind gebruikers en een vergroot instandhouding vermogen/doorzettingsvermogen.
Een andere uitdaging van de gebruiker was dat door de aanhoudende bezuinigingen op het Defensie apparaat, men een drastische reductie heeft van beschikbaar personeel. Dit tekort uit zich op alle niveaus, denk aan bediening, maar ook opleiding, onderhoud etc. Door te werken met een familie van radarsystemen heeft men de mogelijkheid de opleiding met de verschillende krijgsmachtdelen te kunnen samenvoegen wat een enorme besparing oplevert van zowel personele middelen als financiële middelen.
Zoals eerder aangegeven is de MMR de opvolger van meerdere radarsystemen en hun functionaliteiten. Deze systemen zijn, binnen de Nederlandse Krijgsmacht ingebed bij zowel CLAS (Artillerie) alsmede CLSK (GBAD). Het is uniek te noemen dat verschillende systemen, bij verschillende krijgsmachtdelen worden vervangen door één en hetzelfde systeem. De MMR is dan ook voor een breed scala aan missies ontwikkeld;
- Fire Support – Counter Battery – C-RAM
- Air Surveillance
- Air Defence
- Treaty Enforcement
- Maneuver Support
- Event Protection
Omdat de MMR intrinsiek als een multi-missie radar is ontwikkeld, bezit deze de unieke capaciteit dat alle functionaliteiten, zoals genoemd bij de bovenstaande missies, met één radar kunnen worden uitgevoerd. De operator kan zelfstandig switchen tussen de C-RAM of Air Surveillance functionaliteit, of deze taak gecombineerd uitvoeren, dit alles zonder verlies aan sensing capaciteit. Dit switchen kan overigens met een muisklik en is niet ‘hardware’ bepaald. Deze simpele wijze van wisselen tussen functionaliteiten draagt bij aan de flexibiliteit van het systeem aangezien de systemen makkelijk tussen eindgebruikers zijn te wisselen. Ook zal men in staat zijn om, indien gewenst en indien dit tot de gevraagde missie behoort, in eigen beheer een mobile CRC uit te brengen en daarmee een significante, en unieke, bijdrage te leveren aan het NATO bondgenootschap gedurende toekomstige missies.
De radar kan op meerder wijzen worden geïntegreerd in de verschillende netwerken waarmee zowel de krijgsmacht, alsmede de NATO opereert. Deze netwerken verschillen per missie die de MMR uitvoert. (Bijvoorbeeld: Het netwerk waarin de MMR wordt gekoppeld in de C-RAM rol is een ander netwerk dan wanneer de MMR wordt ingezet als Air Defence/Air Surveillance) Omdat deze integratie vanaf het begin is meegenomen in de ontwikkeling is het systeem robuust en beschermd en in staat te opereren in een EW contested omgeving welke het moderne gevechtsveld met een Peer- of een near Peer tegenstander kenmerkt.
Het Nederlandse systeem is geplaatst op een flatbed met de afmetingen van een standaard ISO container. Het grote voordeel hiervan is dat het systeem voertuig onafhankelijk is en op elk willekeurig voertuig kan worden geplaatst welke de mogelijkheid heeft om een standaard ISO zeecontainer te vervoeren. Dit draagt bij aan zowel een grote strategische, alsmede tactische mobiliteit en een wijd inzet bereik qua locaties. Ook dit is van belang bij het uitvoeren van de verschillende missies. Binnen de Nederlandse krijgsmacht is de keuze gemaakt om de MMR te plaatsen op de Scania Gryphus 8×8.
Dit voertuig is de standaard vrachtwagen van de Nederlandse krijgsmacht en is hoog mobiel, terreinvaardig en uit te rusten met een gepantserde cabine. Deze combinatie van terreinvaardigheid van dit voertuig, de robuuste bouw van het platform zelf en het ontbreken van de noodzaak om het voertuig te levelen en stempelen, maken het tot een zeer veelzijdig, flexibel en hoog mobiel platform. Deze mobiliteit is, onder andere, in een grootschalig conflict een vereiste om de benodigde taakscheiding te kunnen garanderen. In het achter gebied zorgt de combinatie voor een lage logistieke footprint (wiel in plaats van rups) gedurende het uitvoeren van zijn multi-missie taak, terwijl dezelfde combinatie door zijn hoge mobiliteit en zeer snelle deployment/ employment tijd in de Counter Battery rol op, of dicht bij, het gevechtsveld, ook een hoge mate van overlevingskansen heeft
Door een vroegtijdige samenwerking waarbij de eisen van de eindgebruiker gekoppeld zijn aan de kennis van Thales Nederland is er een unieke en daadwerkelijke multi-missie Radar ontwikkeld. Niet alleen in naam, maar in daadwerkelijke capaciteit. Met toevoeging van deze capaciteit binnen het arsenaal van de Nederlandse Krijgsmacht beschikt men over ‘state of the art’ radar capabiliteit met een ongeëvenaarde performance die het personeel, maar ook de mensen die onder bescherming van de Nederlandse krijgsmacht gedurende het uitvoeren van een missie, kan beschermen.
