Nieuw simulatiesysteem voor Fire Support Teams

INLEIDING

Binnen de krijgsmacht krijgt simulatie een steeds belangrijkere rol. Binnen het CLAS Innovatiethema: “Versterken en verbeteren O&T”, is het themadoel voor de korte termijn: “Opleiden en Trainen gebeurt in de toekomst voor 50% met simulatiesystemen”.

Door de huidige eisen aan gereedstelling maar ook vanwege de verschillende vormen van inzet tijdens missies is een grote diversiteit aan taken ontstaan. Deze taken moeten onder allerlei verschillende omstandigheden, met gebruik van veelal schaarse middelen, ook in grotere verbanden zo realistisch mogelijk getraind worden. Met name het realistisch beoefenen van de integratie van Ground Based Fire Support (artillerie & mortieren) en Close Air Support (gevechtsvliegtuigen & aanvalshelikopters) is op de huidige oefenterreinen haast onmogelijk.

Ook de geringe beschikbaarheid van genoemde inzetmiddelen en bepaalde soorten munitie zijn een beperking in het O&T-traject van een Fire Support Team (FST).

De toepassingsmogelijkheden binnen simulatie worden steeds groter, waarbij de technologische ontwikkelingen steeds nauwer aansluiten bij het operationeel optreden, inclusief gebruik van de belangrijkste hulpmiddelen, zoals optiek en communicatiemiddelen.

Het is tegenwoordig van belang dat commandovoering in simulatoren in overeenstemming met de werkelijkheid getraind kan worden. Daarom moeten Command & Control (C2) systemen en simulatoren met elkaar gekoppeld kunnen worden, ook op lagere tactische niveaus (ELIAS/AFSIS/DACAS).

GESCHIEDENIS

Binnen vuursteuncoördinatie wordt simulatie al jaren toegepast tijdens het opleiden en trainen van de Forward Observer (FO), de Joint Terminal Attack Controller (JTAC), de Laser Operator (LO) en de All Arms Observer (AAO) (voorheen gelegenheidswaarnemer).

De oude waarnemerstrainer was in 1994 zijn tijd ver vooruit. In deze simulator werden FOs en AAOs opgeleid en getraind. De levensduur was voorzien tot 2013. Door verlenging van het onderhoudscontract is de trainer tot oktober 2018 in gebruik gebleven. Technieken en mogelijkheden waren sterk verouderd, waardoor ‘train as you fight´ inmiddels niet uitvoerbaar was. Van dit type simulator stonden er twee in ’t Harde en één in Doorn.

De oude Forward Air Controller (FAC)-sim voor het opleiden en trainen van de JTAC stond bij de School Grond Lucht Samenwerking (SGLS) in Schaarsbergen. In het lokaal was plaats voor vijftien leerlingen, waarbij het mogelijk was om met één leerling een missie uit te voeren via een Head Mounted Display (HMD). Naast deze simulator waren er vijf mobiele FAC sims, deze werden door de SGLS voor opleiding en door de brigades van CLAS en het KMarns gebruikt om de JTAC en LO te trainen. Door verlenging van het onderhoudscontract worden een aantal mobiele FAC-sims nog steeds gebruikt.

Naast de End Life of Type (ELOT) van deze simulatoren ontstond de noodzaak voor een nieuw simulatiesysteem door de inbedding van de Fire Support Teams (FST) op compagniesniveau binnen het CLAS. Het FST is verantwoordelijk voor de planning, coördinatie, inzet en eindgeleiding van vuursteun op compagnies- en eskadrons niveau; het betreft de effecten van:

• Ground Based Fire Support (artillerie, mortieren en raketten);
• Air support (vliegtuigen, helikopters en onbemande vliegtuigen);
• Naval Gun Fire Support (Scheepsgeschut).

Om een FST effectief en efficiënt op te leiden en te trainen moet het nieuwe simulatiesysteem aan een aantal eisen voldoen:

• Het moet mogelijk zijn om de individuen binnen een FST niveau I op te leiden en te trainen. (JTAC, FO, LO en AAO) conform de vigerende procedures;
• Het moet mogelijk zijn om niveau II, de afzonderlijke groep (Forward Observer group [FOgp] en Tactical Air Control Party [TACP]) te trainen. Ook het gehele FST, niveau III, moet als team getraind kunnen worden. Hierbij moet het mogelijk zijn om meerdere missies met verschillende assets gelijktijdig uit te voeren;
• Alle hulpmiddelen waar een FST tijdens het optreden gebruik van maakt, moeten gesimuleerd in ‘hardcopy’ of softwarematig aanwezig zijn in de simulator, inclusief de C4I-systemen waarmee gewerkt wordt (ELIAS/AFSIS, DACAS);
• Een scenario moet realistisch zijn en de werkelijkheid benaderen. Er worden daarom hoge eisen gesteld aan de artificial intelligence (realistisch gedrag van entiteiten) en omgevingsfactoren;
• Alle handelingen van de trainee of het team moeten geëvalueerd kunnen worden;
• Er moet voldoende opleidings- en trainingscapaciteit zijn, waarbij het mogelijk moet zijn om opleidingen, proceduretrainingen en scenariotrainingen gescheiden uit te kunnen voeren.
• FST personeel moet in de simulator gecertificeerd kunnen worden en hun currency kunnen onderhouden, dit geldt op individueel gebied voor de JTAC, FO en AAO. Ook moeten niveau 2 (TACP & FOgp) en niveau 3 (FST) indien nodig in de sim gemeten kunnen worden.

Voor de bediening van JFTES zijn geen dedicated operators beschikbaar (KMarns uitgezonderd), mede daarom is het belangrijk dat het systeem eenvoudig is in de bediening.

HET JOINT FIRES TRAINING AND EXERCISE SYSTEM

In 2009 is het document geschreven (DMP-A) waarmee het nieuwe Joint Fires Training and Exercise System (JFTES) uiteindelijk is verworven. Na een moeizame periode van personeelswisselingen binnen de DMO en veranderende wetgeving is uiteindelijk in augustus 2017 het contract getekend door de DMO en leverancier Bagira Systems uit Israël.

Na een intensieve ontwikkelperiode door gebruikers van CLAS en het KMarns en Bagira is in september 2018 de eerste FO-simulator in ’t Harde als soort van pilot opgeleverd. Aansluitend is onder leiding van het Rijksvastgoed Bedrijf begonnen met het renoveren van de lokalen op de andere locaties in het land. Bagira heeft aansluitend de hardware en een eerste, zeer beperkte softwareversie geïnstalleerd.

STATIONS, UITRUSTINGSSTUKKEN EN MOGELIJKHEDEN

Daar waar de oude FAC-sim en waarnemerstrainer qua functionaliteit op elkaar leken, maar verder erg verschillend waren, is het JFTES in basis in ieder type simulator hetzelfde waarbij een keus in functionaliteit of doelgroep gemaakt kan worden.

Iedere simulator heeft de beschikking over twee keer een Instructor Operating Station (IOS). Daarnaast is iedere simulator voorzien van een aantal Trainee Role Play Stations (TRPS).

Het IOS bestaat uit een viertal vrij te configureren beeldschermen waarmee de instructeur onder andere zicht heeft op het terrein en de kaart met eenheden. De instructeur kan verder meekijken door de optiek van een trainee op zijn beeldscherm en hij heeft eveneens de beschikking over ELIAS/AFSIS. De instructeur kan tijdens en na afloop van een scenario evalueren en de evaluatie ondersteunen met beelden en geluidsopnamen op één of twee televisieschermen.

Het trainee station bestaat uit één curved beeldscherm waarop het terrein wordt weergegeven, twee grote touch screens waarop softwarematig alle optiek, de Fennek, radio’s, formulieren etc. kunnen worden gebruikt. Verder beschikt de trainee over een ELIAS/AFSIS laptop.

De trainee stations zijn tevens te gebruiken als role play station. Mogelijke role players tijdens een oefening zijn een piloot, een functionaris uit het Battalion Joint Fire Support Coordination Centre (JFSCC) of een vuurregelaar uit een Fire Direction Centre (FDC) van een artillerie- of mortiereenheid. Ook een manoeuvrecommandant of AAO kan als role play optreden.

De instructeur heeft veel mogelijkheden om de juiste lessen/scenario’s te ontwikkelen, waaronder vier verschillende terreinen, een uitgebreide database met 3D modellen waarbij de karakteristieken van wapens, munitie, etc. aangepast kunnen worden. De trainee heeft verder de beschikking over zijn belangrijkste uitrustingsstukken (Vector, IZLID, Recon etc.), deze zijn als hardwarematige replica en softwarematig als 2D representatie beschikbaar voor de trainees.

Onderstaand een kleine opsomming van beschikbare uitrustingsstukken en software:

Simulated Military Equipment (harwarematige replica); afhankelijk van het type simulator heeft een trainee de beschikking over nagebouwde apparatuur. Deze zogeheten Simulated Military Equipment (SME) is qua uiterlijk en gewicht een kopie van het echte uitrustingsstuk. Er zijn wel wat kleine verschillen in gebruiksmogelijkheden ten opzichte van het echte uitrustingsstuk. De belangrijkste functionaliteiten zijn echter, net als tijdens het reguliere optreden, beschikbaar.

De voor het FST beschikbare SME zijn:

De thermal image camera Recon, ten behoeve van de FO;

De Laser Target Designator (LTD), de FLIR Seespot en de Infrared Zoom Laser Illuminator Designator (IZLID), ten behoeve van de TACP;

Een gecombineerde Vector 21B, veldkijker 6×42 en NVG. Deze SME ziet er qua vorm en gewicht uit als een Vector 21B maar kan tevens gebruikt worden als de veldkijker 6×42, als losse NVG of als Vector 21B in combinatie met de NVG (bino). De SME is beschikbaar voor de FOgp en de TACP;

Afhankelijk van de simulator heeft de chauffeur van de Fennek/12kn voertuig een stuur en pedalen ter beschikking zodat gesimuleerd door het terrein verplaatst kan worden met het voertuig.

Virtual Military Equipment (VME); op alle IOS en TRPS hebben de instructeurs en de trainees de beschikking over de uitrustingsstukken van het FST. Het uitrustingsstuk wordt softwarematig weergegeven, in 2D op het beeldscherm of touchscreen. Voorbeelden van VME zijn; de BAA-kop van de Fennek, radio’s die door een FST gebruikt worden, DAGR, kompas, optiek, Video Down Link (VDL) en handheld optiek.

Naast alle beschikbare software om scenario’s te kunnen uitvoeren is specifieke vuursteun software ontwikkeld. Instructeurs en trainees kunnen gebruik maken van Ground Based Fire Support (GBFS), waarbij artillerie en mortieren met hun verschillende munitiesoorten ingezet kunnen worden conform de NATO en Fire Mission procedure. Close Air Support, kan door gebruikmaking van air assets zoals, helikopters, vliegtuigen en onbemande vliegtuigen ingezet worden conform de vigerende procedures. Ook Naval Gunfire Support (NGS) kan gebruikt worden in JFTES.

Er kan opgeleid en getraind worden in verschillende soorten gebieden. De gebruikers hebben de beschikking over vier nagebootste terreinen; West-Europa, het Midden-Oosten, Azië en Afrika. Ieder terrein heeft een oppervlakte van 96×96 km, waarbij in het midden een gebied van 25 x 25 km zeer gedetailleerd is qua infra, begroeiing, etc. De huizen en gebouwen in dit gedetailleerde gebied kunnen betreden worden en eventueel als OP gebruikt worden. De huizen kunnen tevens beschadigd en vernietigd worden bij inzet van vuursteun. Van alle gebieden zijn kaarten op de belangrijkste schalen beschikbaar. In de toekomst wordt het pakket terreinen uitgebreid met minimaal één Geo-specifiek terrein, terrein wat dus echt bestaat en waarbij bestaande kaarten of mensurating software door trainees gebruikt kan worden. Tevens hebben de gebruikers de beschikking over een grote database met de 3D modellen van mensen en de meest voorkomende wapens, munitie, vliegtuigen en voertuigen.

Het systeem wordt voorzien van een uitgebreide evaluatie tool. In de FST-simulator bijvoorbeeld wordt al het berichtenverkeer, alle beweging van trainees in de domes, alle inzet van vuursteun, etc. vastgelegd en is beschikbaar voor de evaluatie. De instructeur heeft de mogelijkheid om tijdens de uitvoering van het scenario screenshots te maken van de situatie op de kaart, de situatie in het terrein, onveilige situaties tijdens inzet van vuursteunmiddelen en daar opmerkingen aan toe te voegen.

De instructeur kan tijdens de opleiding middels de Performance Monitor bijhouden waar de te bestendigen en de verbeterpunten van de leerling liggen. Dit wordt middels een soort dashboard getoond aan de instructeur.

Daar waar vroeger in de oude waarnemerstrainer één FO/AAO leerling een Call For Fire kon uitvoeren, heeft de instructeur in JFTES de beschikking over de Compare Tool. Met deze tool kunnen nu alle trainees een CFF opstellen en versturen naar de instructeur. De instructeur kan de gegevens per leerling in één overzicht bekijken, waarbij het systeem de instructeur, via ingestelde parameters, laat zien wat er goed/fout is per leerling. Deze tool is tevens beschikbaar voor O&T van JTACs (9-line) en Spotters (Fire Mission Naval Gunfire Support).

Tijdens trainingen kan niet alleen al het berichtenverkeer via de radio’s of intercom worden opgenomen, ook alle handelingen die de trainees uitvoeren kunnen worden vastgelegd ten behoeve van de evaluatie.

Naast het opleiden van trainees JTAC en LO, kunnen de operationele JTACS en de JTACs I/E hun currency up-to-date houden. JFTES wordt geaccrediteerd conform de US JTAC Memorandum of Agreement en de NATO-standard.

JFTES is een voor instructeurs en trainees intuïtief te gebruiken simulator. Menu’s en knoppen zijn overzichtelijk weergegeven en te gebruiken via onder andere een joystick en touch screens. Ook het ontwikkelen van scenario’s is vrij eenvoudig.

Om het ontbreken van dedicated operators op te vangen wordt gebruik gemaakt van reservisten en komt er in de toekomst een extra burgerfunctie bij het VuursteunCommando. De komende jaren is er tevens ondersteuning voor de instructeur, middels een werknemer van de leverancier die gestationeerd is in Nederland.

DE VERSCHILLENDE SIMULATOREN

FO-SIMULATOR IN ‘T HARDE

Met deze simulator worden de FOs van het CLAS opgeleid. De opleiding omvat de planning, coördinatie, inzet en eindgeleiding van Ground Based Fire Support. De simulator bestaat uit twee keer een IOS en acht keer een TRPS. Er is plaats voor maximaal acht trainees die na het aanbod van één of meerdere doelen zelfstandig een Call For Fire (CFF) kunnen voorbereiden en verzenden naar de instructeur. De instructeur kan de binnengekomen CFFs beoordelen en vervolgens uit laten voeren door één van de trainees. De overige trainees kunnen de uitvoering volgen op hun eigen scherm of via de twee grote centrale schermen.

De trainees hebben de beschikking hebben over de SME Recon en de gecombineerde Vector/6×42/NVG. Verder wordt alle benodigde uitrusting zoals optiek, radio’s, GPS, etc als VME aangeboden. Ook het optreden vanuit de Fennek kan worden gesimuleerd.

Een leerling heeft de mogelijkheid om op verschillende manieren op te treden:

• Statisch vanuit een Observation Post (OP), met of zonder Fennek;
• Bereden met de Fennek of 12kN voertuig;
• Uitgestegen vanuit de Fennek, de FOgp werkt dan opgesplitst vanuit een OP en de Fennek;
• Te voet.

JTAC-SIMULATOR IN SCHAARSBERGEN

Het doel van deze simulator is het opleiden van de JTAC en LO in de planning, coördinatie, inzet en eindgeleiding van Close Air Support (CAS). De simulator beschikt over een 220˚dome met een doorsnee van vier meter. Hierin kunnen maximaal twee trainees (JTAC en LO) een missie uitvoeren. In de simulator is verder plaats voor veertien trainees die alle activiteiten in de dome kunnen volgen via drie grote centrale beeldschermen. De simulator bestaat verder uit twee keer een IOS en een Pilot station. In een aparte ruimte staat een TRPS van waaruit een trainee als JTAC vanuit een Tactical Operations Center (TOC) kan trainen of van waaruit de rol van de Air Liaison Officer (ALO) vervuld kan worden, via een koppeling met de simulator.

In de dome hebben de trainees de beschikking over de navolgende SME: de LTD/Flir Seespot, de IZLID en de gecombineerde Vector/6×42/NVG, de rest van de uitrusting zoals optiek, radio’s, Video Down Link (VDL), GPS, etc wordt als VME aangeboden op touch screens. JFTES zal in 2020 worden geaccrediteerd conform de US JTAC Memorandum of Agreement en de NATO Standard.

FST CLASSROOM SIMULATOR IN HAVELTE, SCHAARSBERGEN, OIRSCHOT EN ROOSENDAAL

Het doel van deze simulatoren is het trainen van de FOgpn, de TACPs en de FSTs binnen de verschillende brigades en het vuursteunpersoneel bij het Korps Commando Troepen. De FOs kunnen in deze simulator ook hun currency onderhouden. Daarnaast is het mogelijk om het opleidings- & trainingstraject en de certificering van de AAO uit te voeren. Er kan bereden vanuit een gesimuleerde Fennek of 12kN voertuig, uitgestegen en te voet opgetreden worden. Door de voorziene accreditatie van JFTES kunnen JTACs ook een aantal currency tasks bij de eigen eenheid gesimuleerd voldoen. Wel zullen er minder soorten currency tasks in deze simulatoren vervangen mogen worden dan in de dome simulatoren in Schaarsbergen en ’t Harde (bijv. Type 1 en LASER).

De simulator bestaat uit twee keer IOS en negen keer TRPS, één van de TRPS-stations is uitgerust als pilot station. Afhankelijk van de configuratie zijn er verschillende mogelijkheden in het gebruik van de simulator, bijvoorbeeld:

• Een oefening onder leiding van twee instructeurs (bataljon/brigade JFSCC) met een compleet FST van zes man, een piloot en nog twee role players;
• Drie FOgpn of TACPs (3 x 2 man), die onder leiding van een C-FST hun procedures trainen;
• Acht trainees die onder leiding van één of twee instructeurs de opleiding AAO volgen.

In deze simulatoren is geen SME aanwezig, alle uitrustingsstukken zijn als VME beschikbaar. Er is wel een Head Mounted Display (HMD) ten behoeve van de JTAC. Hij kan met deze ‘bril’ 360˚ om zich heen kijken wat noodzakelijk is om zicht te hebben op de air assets.

MARINES SIMULATOR IN DOORN

Deze simulator is eigenlijk een mix van de hierboven genoemde versies en wordt gebruikt door het Korps Mariniers. De simulator wordt gebruikt voor het:

• Opleiden van FOs, de opleiding omvat de planning, coördinatie, inzet en eindgeleiding van Ground Based Fire Support (GBFS) en Naval Gunfire Support (NGS)
• Trainen van FOgpn of TACPs;
• Trainen van FSTs;
• Opleiden en trainen van AAOs.

De simulator bestaat uit twee keer een IOS en negen keer een TRPS, waarbij één van deze stations is uitgerust als pilot station. De TRPS hebben de beschikking over eerdergenoemde SME. Alle uitrustingsstukken zijn tevens als VME beschikbaar. De JTAC heeft de beschikking over een HMD. Er kan bereden, uitgestegen en te voet opgetreden worden.

TRANSPORTABLE SIMULATOR IN SCHAARSBERGEN

Het doel van deze twee simulatoren is het trainen van de FO, de JTAC, de FOgp of een TACP. De FOgp en TACP kunnen ook tegelijk trainen onder leiding van bijvoorbeeld de C-FST. De stations kunnen verschillend geconfigureerd kunnen worden. Een FOgp en een TACP kunnen bijvoorbeeld onder leiding van een instructeur, aangevuld met een piloot en een andere role play een oefening uitvoeren.

Een transportabel systeem wordt in koffers vervoerd en is bedoeld voor training tijdens oefeningen. Daarnaast is het mogelijk om het systeem mee te nemen naar een uitzendgebied. Het systeem is qua omvang te verplaatsen in twee Amaroks en is door twee man in één uur tijd gebruiksgereed te maken. Het beeldscherm en de touch screens ten behoeve van het IOS en de TRPS bevinden zich in de koffer, daarnaast heeft de instructeur de beschikking over één centraal op te stellen beeldscherm tbv bevelsuitgifte, les, AAR etc.

Alle uitrusting wordt als VME weergegeven en de JTAC heeft de beschikking over een HMD.

FST SIMULATOR IN ‘T HARDE

De FST simulator is de meest uitgebreide en geavanceerde simulator. Het doel van deze simulator is het trainen van een compleet FST. Het is mogelijk om de FOgp en TACP als één groep of geografisch gescheiden van elkaar te laten optreden in een complex scenario.

De simulator bestaat uit een 220˚ dome met een doorsnee van vijf meter waarin een volledige TACP kan opereren. Een 220˚verticaal scherm waarin een FOgp en C-FST kunnen opereren. Er staan zes (2×3) TRPS net buiten de dome/scherm. Deze zes TRPS kunnen in een Fennek of 12kN voertuig opstelling geplaatst kunnen worden (1 man voor 2 achter of 2 man voor en 1 achter). Er zijn twee IOS zes role play stations waarvan één role play station is uitgerust als pilot station. JFTES zal in 2020 worden geaccrediteerd conform de US JTAC Memorandum of Agreement en de NATO standard.

Het FST kan statisch en bereden optreden vanuit het voertuig (Fennek of 12kN voertuig), ze kunnen te voet optreden vanuit de dome/scherm opstelling of een combinatie van beide (uitgestegen optreden).

De FOgp heeft de beschikking over de Recon en de gecombineerde Vector/6×42/NVG als SME. Deze uitrustingsstukken kunnen vanuit de Fennek meegenomen worden naar de uitgestegen Observation Post (OP) en daar handheld of op statief gebruikt worden. De FOgp heeft in de Fennek de beschikking over ELIAS/AFSIS op een aparte laptop. De TACP kan zijn SME, de gecombineerde LTD/FLIR Seespot & IZLID en Vector/6×42/NVG eveneens gebruiken in het voertuig of meenemen naar de OP.

In het ‘voertuig’ en in de Dome/scherm opstelling zijn, afhankelijk van de configuratie, alle VME op touch screens beschikbaar.

AFTER ACTION REVIEW ROOM IN ‘T HARDE

In ‘t Harde is een klaslokaal beschikbaar voor eenheden die in de FST-trainer hun oefeningen uitvoeren. Indien er uitgebreide complexe oefeningen gehouden worden kan gebruik gemaakt worden van de AAR-ruimte. In deze ruimte kan de instructeur zijn bevelsuitgifte doen, kunnen trainees de oefening voorbereiden en kan de During Action Review (DAR) of AAR gehouden worden.

De instructeurs hebben hiervoor een IOS ter beschikking die gekoppeld is aan de betreffende FST-simulator. Er zijn twee grote centraal opgehangen beeldschermen ter beschikking waarop bevelen, documenten, presentaties maar ook beeldmateriaal uit de simulator getoond kan worden.

Er is plaats voor twee instructeurs, een compleet FST van zes man en zes role players. Daarnaast zijn er een aantal grote werktafels aanwezig waar het FST zijn voorbereidingen op de oefening kan treffen.

STAND VAN ZAKEN EN THE WAY AHEAD

In 2019 is op alle locaties de hardware geïnstalleerd en formeel afgenomen van Bagira. Er zijn de afgelopen maanden verschillende tussentijdse softwareversies ontwikkeld, getest en geïnstalleerd op verschillende locaties. In ’t Harde is in juni 2019 de eerste FO-opleiding gestart en succesvol afgerond. Afgelopen maanden zijn er nog twee FO-opleidingen gegeven.

Het vergt vooralsnog een hoop flexibiliteit en geduld van de instructeurs die de FO-opleidingen geven. Het systeem is nog onvoldoende stabiel en heeft nog met een aanzienlijk aantal bugs te kampen. Desondanks kunnen de instructeurs, middels work arounds, de cursussen geven conform de planning.

In Schaarsbergen en Doorn is het systeem onvoldoende stabiel gebleken waardoor de in 2019 geplande opleidingen in JFTES niet door zijn gegaan.

Afgelopen maanden is de eerste formele softwareversie geïnstalleerd. Deze versie bevat alle noodzakelijke elementen die benodigd zijn om de verschillende doelgroepen op te leiden en moet tevens leiden tot een stabiel systeem. Daarnaast moeten de FSTs gaan starten met hun trainingen in de FST-simulator vanaf het tweede of derde kwartaal 2020.

In een volgende softwareversie die rond de zomer 2020 gereed moet zijn, worden aanvullende zaken zoals 3D-modellen, aanpassingen aan het terrein en extra terreinen toegevoegd aan het systeem. In de versie die gepland staat voor de tweede helft van 2020 wordt de koppeling met ELIAS/AFSIS geïmplementeerd en worden aanvullende behoeftes gerealiseerd, bijvoorbeeld het implementeren van de warmtebeeldkijker Moskito TI als VME en SME en toevoeging van de nieuwe Type 163 Laser target Designator.

Er is behoefte aan een tweede FO-simulator in ’t harde en zoals het er nu uitziet wordt deze simulator eind 2020, begin 2021 geleverd.

Er zal de komende maanden nog veel ontwikkeld en getest moeten worden, maar met het JFTES krijgen de FSTs een state of the art opleidings- en trainingssysteem en kan er de komende jaren efficiënter en effectiever uitvoering gegeven worden aan het opleidings- en trainingstraject van het FST personeel. Met JFTES is het tevens mogelijk om de integratie van vuursteun binnen het manoeuvreoptreden gezamenlijk met de eenheden te trainen, waarin de vuursteunketen met zijn verschillende onderdelen kan participeren.

JFTES, made by Bagira systems Israel