Daar waar 41 Afdeling Artillerie rond juni standaard plant om te oefenen in Älvdalen Zweden, bleek dit in 2021 helaas last minute niet mogelijk door COVID-19. In een kort tijdsbestek is de oefening ULTIMATE DRAGON 21 (Zweden) omgebouwd naar de alternatieve oefening, ULTIMATE CONTINGENCY 21 (ULCY21), in Nederland.

In november 2020, toen de oefening ZEBRA SWORD door COVID-19 ook al niet in haar oorspronkelijke vorm doorgang kon vinden, is gebleken dat de manoeuvreruimte op het Artillerie Schiet Kamp (ASK) waardevol is, maar te beperkt om alle sub eenheden van de afdeling gelijktijdig te trainen. Voor de planning en uitvoering van ULCY21 was dus creativiteit gevraagd om toch zoveel mogelijk aan de beoogde trainingsdoelen te voldoen. Daarvoor waren zowel een Field Training Exercise (FTX) als een Live Fire Exercise (LFX) voor alle elementen van de eenheid en de ketenpartners benodigd.
In een carrouselvorm hebben de PzH batterijen elk een LFX week gehad op het ASK en een FTX-blok op het oefenterrein in de Marnewaard. Dit oefenterrein is momenteel het enige terrein in Nederland, waar je met een complete PzH batterij, zij het met enkele restricties, kunt manoeuvreren. De Charlie batterij ging gedeeltelijk de mat op, omdat het andere deel van de batterij in Afghanistan was ingezet.
De focus voor de PzH batterijen lag in de eerste twee weken van de oefening op niveau 2-3, om voor te berieden op geplande certificeringen in november. De Abt heeft de eerste LFX week geschoten met FST’n van 13 Lichte Brigade en de Bbt de tweede week met de FST van 43 Gemechaniseerde Brigade en het KCT. Beide LFX weken zijn uitstekend verlopen en de trainingsdoelstelling van zowel de voor- als achterzijde van de kogelbaan zijn behaald. In een tijd van schaarse KL V en de geluidsbeperkingen op het ASK is dit een blijvende puzzel. Door goede en tijdige coördinatie met alle betrokken partijen en kordaat overleg werd gezorgd dat deze puzzel werd opgelost.
De Cbt heeft de eerste week in de strook (Stroe – ’t Harde) het Foxtrot-peloton voorbereid op het afleggen van de niveau 3 evaluatie in de tweede week. Het peloton heeft een uitstekend resultaat behaald en heeft voldaan aan het tactische deel van de certificering. Het LFX deel was helaas niet uitvoerbaar in de zelfde periode en wordt op een later moment uitgevoerd.
In de tweede week van de oefening heeft de afdelingsstaf de eigen planningsvaardigheid getraind op basis van OpOrder BISON HYBRID. Deze OpOrder maakt deel uit van een trainingscyclus met 43 Gemechaniseerde Brigade. De locatie waar de staf gepland heeft is de loods van de nieuw opgerichte Dbt.
Het doorlopen van het TPLF-proces (Tactical Planning LandForces) was niet de enige doelstelling. De ontwikkeling van de SOP en het uitwerken van het (tactische) optreden van de beide CP-slagen van de Afdeling stonden ook hoog op de agenda. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een nieuwe SOP voor het plandeel, en waardevolle training voor het personeel van de beide CP-slagen.
Bijkomende positieve neven effecten waren voor de staf: 1. Teamvorming, weer eens als staf 24/7 bij elkaar en 2. verdieping op sommige vakinhoudelijke vraagstukken, zoals de diverse soorten steunrelaties bij de artillerie en de precieze betekenis daarvan. Lkol b.d. Edwin de Ronde heeft hierover een duidelijke presentatie gegeven.
De laatste week stond in het teken van een Command Post Exercise (CPX) in de strook (Emmen- Apeldoorn) met een breed pallet aan oefendoelstellingen, deels aanhakend op de uitkomsten van recente plansessies en ketentrainingen. Bij deze ketentrainingen zijn alle entiteiten van de keten getraind in vuurleiding, vuursteuncoördinatie en in bevelvoering.
De CPX startte met een bevelsuitgifte naar de batterijcommandanten, waarna de batterijstaven hun besluitvormingsproces konden doorlopen, zodat de pelotonscommandogroepen op hun beurt ook de Covo-cyclus konden doorlopen. Elk C2-niveau is daarbij door OT/E begeleid om nog meer (leer)rendement te generen. De voorkant van de kogelbaan doorliep een beknoptere Covo-variant. Uiteindelijk werd onder leiding van de VLO en de brigadevuursteunofficier, door twee bataljons het vuurplan gepresenteerd, bijgesteld en vastgesteld. Deze exercitie is lang niet meer uitgevoerd en zal in de volgende Command Staff Trainingen (CST) en FTXn een terugkerend onderdeel zijn.
De High Control cell (HICON) werd bemand door personeel van het VustCo bureau Planning, waardoor de gehele afdelingsstaf kon worden getraind en ook het CP-optreden kon beproeven. Tijdens het uitvoeren van het scenario lag de nadruk voor de afdelingsstaf op bevelvoering. Een cruciaal onderdeel in het CP-optreden is de overname van C2 en vuurleiding van de actieve Forward Command Post (FCP) naar de andere FCP. Dit is deze dagen meermaals beoefend. Door een vast format hierin te hanteren werd bereikt dat het FCP personeel vrij snel het juiste beeld van het gevechtsveld en de juiste informatiestand had.
De grootte van het operatiegebied (strook) zorgde ook dat normale omlooptijden voor de logistiek konden worden gehanteerd en beoefend. Ook werden de verbindingsmiddelen getoetst aan de reële afstanden. De betrouwbaarheid van verbindingsmiddelen (data) is een terugkerend aandachtspunt. Met name het aantal (data) gebruikers zorgt er voor dat het verbindingssysteem snel onder druk komt te staan. Tijdens deze oefening is geëxperimenteerd met alternatieve verbindingsmiddelen. Deze Beyond Line of Sight (BLOS) verbindingsmiddelen zijn in staat om data en spraak over langere afstanden mogelijk te maken.
Naast veel trainingswaarde voor de afdelingsstaf heeft deze CPX ook op de onderliggende niveaus veel opgeleverd. Zowel bt als pel CPn zijn zich bewuster geworden van hun rol en procedures tijdens een grootschalig conflict. Daarnaast zijn op alle niveaus leerpunten opgedoken die ofwel meteen zijn opgepakt, of waarvan is geïdentificeerd dat ze nog nadere uitwerking behoeven. Dit zijn allemaal bouwstenen voor het verder opzetten/verbeteren van de SOP.

De chauffeurs van de Boxers, Buma’s en andere grote wielvoertuigen zijn tijdens de oefening in de strook gelijktijdig getraind in hun rijvaardigheid. De smalle en drukke wegen zorgde zo nu en dan voor een verhoogde hartslag, echter er is geen schade gereden en we hebben een goed visitekaartje kunnen afgeven aan de burgerbevolking.
Al met al is de oefening ULCY21 een uitstekende oefening geweest voor de gehele vuursteunketen. Zowel de voorkant als achterkant van de kogelbaan is maximaal getraind, waarbij voornamelijk in de derde week grote stappen zijn gezet op als gehele keten. Nu is het zaak om de volgende stap te zetten, namelijk het implementeren van de Lessons identified. Tijdens komende oefeningen zal nadrukkelijk gezocht worden naar mogelijkheden om als keten te oefenen in een FTX setting. Voor de aankomende SOMS wordt daar gekeken naar de optie daarvoor deels het binnengebied van oefenterrein Bergen te gebruiken en wederom de keten te trainen in Command & Control en vuurleiding.