Op 4 mei herdenkt Nederland haar slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en sinds 1961 ook de Nederlandse slachtoffers van vredesmissies en oorlogssituaties van na de Tweede Wereldoorlog. Een dag eerder zijn ook wij hier samen om hen te herdenken die sinds 10 mei 1940, waar ook ter wereld, voor het Koninkrijk zijn omgekomen bij de uitoefening van hun dienst.
Herdenken, waar gepaster dan hier bij ons ‘Artillerie-monument’ dat in 1953 speciaal is onthuld ter nagedachtenis aan alle wapenbroeders die zijn gesneuveld, onder meer tijdens de Tweede Wereldoorlog, in voormalig Nederlands-Indië en in Korea.
De namen van alle omgekomen artilleristen zijn vereeuwigd in een ereboek in ons mooie Artilleriemuseum waar deze geschiedenis levend wordt gehouden.
Het is belangrijk om te blijven herdenken, de verhalen te blijven vertellen en ze door te geven aan volgende generaties. Niet alleen omdat anderen het hoogste offer brachten zodat wij in vrijheid kunnen leven, maar ook omdat we hieruit kunnen leren, want ‘Wie het verleden vergeet, is gedoemd het te herhalen.’
Hier aanwezige veteranen, oud en jong, buiten dienst en actief. U weet wat het betekent om vrijheid te herwinnen, te herstellen, te behouden of te brengen. Blijf uw kennis en ervaringen overdragen aan de huidige en toekomstige generaties.
Daarom een speciaal welkom aan de leden van scouting ‘de Trijsberg’ uit Hattem. Fantastisch dat jullie vandaag aanwezig willen zijn om samen met ons te herdenken, dat jullie je verdiept hebben in het waarom van herdenken.
In 2019 en 2020 herdenken we het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog, 75 jaar geleden.We vieren dat we sindsdien weer in vrijheid leven, in het besef dat we samen verantwoordelijk zijn om vrijheid door te geven aan nieuwe generaties.
4 Mei verliest niet aan belang, ze blijft actueel zolang er oorlog en onderdrukking bestaan, onschuldige slachtoffers vallen en mensen huis en haard moeten verlaten. Gebeurtenissen die helaas ook in 2019 nog steeds aan de orde van de dag zijn, veraf en dichtbij.
Wij in ons mooie Nederland zijn zo gewend aan vrijheid dat we ons maar moeilijk kunnen voorstellen dat het ook anders kan zijn. Dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Dat we voorbereid en bereid moeten zijn haar waar nodig te beschermen: te vechten voor vrede en vrijheid. Zo zijn ook nu nog vele Nederlandse militairen actief op diverse locaties in de wereld. Samen met anderen zetten zij zich in voor de veiligheid, vrede en vrijheid van de medemens. Ze verdienen daarvoor onze steun en respect.
Morgen gedenken wij de Nederlandse slachtoffers die sinds de Tweede Wereldoorlog waar ook ter wereld zijn omgekomen tijdens oorlogssituaties of bij vredesmissies. Zonder gedeelde geschiedenis geen gedeelde toekomst.
In het jaar dat in Nederland het algemeen kiesrecht precies honderd jaar bestaat, heeft het Nationaal Comité 4 en 5 mei als jaarthema gekozen: ‘In vrijheid kiezen’.
Hiermee staat het stil bij de waarde van de vrije, democratische rechtsstaat, het buitenwerkingstellen van deze rechtsstaat in de jaren 1940-1945, en de verantwoordelijkheid die we met z’n allen dragen om de rechtsstaat én de vrijheden die we daarbinnen genieten te waarborgen.
Vanuit de vrijheid van nu kijken we terug op de onvrijheid van toen. We benadrukken de verantwoordelijkheden die onze vrijheid met zich meebrengt, want juist onze huidige vrijheid om te kunnen en mogen kiezen schept een verantwoordelijkheid deze vrijheid te beschermen en te koesteren.
Door vanuit de vrijheid van nu terug te kijken naar de onvrijheid van toen, zien we scherper dan ooit dat een democratie niet alleen geeft maar ook vraagt, namelijk om mee te doen. Natuurlijk door gebruik te maken van je stemrecht, maar ook door te debatteren, meningen uit te wisselen, naar elkaar te luisteren, kritisch te oordelen en compromissen te sluiten. Ook in Nederland en Europa, ook in 2019.
Elie Wiesel, overlevende van Auschwitz, heeft zich veelvuldig uitgelaten over het gevaar dat schuilt in zwijgen en wegkijken: “Het tegenovergestelde van liefde is niet haat, maar onverschilligheid. En het tegenovergestelde van vrede is onverschilligheid jegens zowel vrede als oorlog”.
